Gibraltar to niewielka kolonia brytyjska na krańcu Półwyspu Iberyjskiego. Powierzchnia tego obszaru to zaledwie 5,8 km2, a większość z tego to wapień, więc nie brakuje tu jaskiń. Dawniej mieszkańcy nazywali ten teren Mons Calpe, czyli wydrążona skała. Do końca 1991 roku zinwentaryzowano tu 134 jaskinie położone nad poziomem morza.

Większość jaskiń jest znana głównie z tego, że były zamieszkiwane w czasach prehistorycznych. W 1848 roku, po raz pierwszy na tym terenie, odkryto kości neandertalczyka i narzędzia kamienne, datowane na okres ostatniego interglacjału (Riss-Würm). Kości te zostały dopiero prawidłowo zidentyfikowane na początku XX wieku. Później takich znalezisk było więcej. Znajdowano także kości zwierząt z tego okresu, a w jaskini Gorham's Cave rysunki naskalne. Wiele z jaskiń nie zostało jeszcze przebadanych, a ich opisy nie są raczej publikowane, żeby "turyści" na własną rękę nie bawili się w archeologów i nie zniszczyli stanowisk.

Jaskinie najbardziej znane z tego terenu, w których prowadzono kompleksowe badania archeologiczne i paleontologiczne to: Devil's Tower Cave, Collin's Cave, Judge's Cave, Sewell Cave, Genista Cave, Mammoth Cave, Goat's Hair Cave, Gorham's Cave, Vanguard Cave i Ibex Cave.

Jeśli ktoś tu zawita, to w każdej chwili może obejrzeć turystyczną jaskinię
St. Michael's Cave. Do wyboru dwie trasy: normalna - zwiedzanie trwa około 15 minut, wchodzimy bez przewodnika, albo dłuższą do dolnych poziomów, gdzie trzeba się już umówić na specjalną wycieczkę, tu dostajemy światło i kaski. Jaskinia posiada bardzo ładną szatę naciekową, choć częściowo już zdewastowaną. Tu także odkryto szczątki neandertalczyka. W czasie drugiej wojny światowej mieścił się w niej szpital, a teraz jedna z sal jest wykorzystywana jako sala koncertowa. Wstęp do jaskini opłacamy płacąc za kolejkę linową i wstęp do całego rezerwatu Skała Gibraltarska (12 €). W cenę biletu wliczone są także inne atrakcje, np. wstęp do części z 33 milowego systemu tuneli podziemnych, które wchodziły w skład obronny fortu. Część z tych tuneli łączyła się z jaskiniami i miała naturalny charakter.

Chodząc po terenie rezerwatu wszędzie towarzyszą nam małpy z gatunku magoty (jaskiniowcy nie mylić z mogotami !), rodzaj makaków i jest to jedyne miejsce w Europie gdzie można jeszcze zobaczyć małpy na wolności, stąd i nie mogło zabraknąć tu Jaskini Małp.

Andrzej Wojtoń