Nowinki z Kochanowa
Kochanów to wieś położona na północny zachód od Mieroszowa (woj. dolnośląskie). Opisywany obszar budują piaskowce górnokredowe, stanowiące przedłużenie tej formacji geologicznej, z której zbudowane są Góry Stołowe. W tych też skałach rozwinęły się opisywane niekrasowe jaskinie. Wałbrzyski Klub Górski i Jaskiniowy odnalazł tu w marcu 2001 r. kilka obiektów. Dotychczas skartowano sześć z nich. Jaskinie i schroniska położone są w wyrobiskach nieczynnych kamieniołomów. W części z nich drążono sztuczne komory, osiągające nawet do kilkunastu metrów długości i szerokości. Stąd trzeba teraz po śladach na ścianach rozpoznać, co jest sztuczne, a co naturalne. Nie wiemy do czego miały służyć te kute chodniki i komory.

Największy znaleziony obiekt to Jaskinia z Rondami, położona w kamieniołomie między wzgórzami Czerep (581 m n.p.m.), i Trębna (590 m n.p.m.). Kamieniołom ten, zaznaczany na mapach, znajduje się na północny-zachód od Kochanowa. Od Stołu Sędziowskiego, położonego na zielonym szlaku do Krzeszowa, około 400 metrów. W wyrobiskach kamieniołomu znajduje się kilka obiektów. Jaskinia z Rondami leży w wąskim łomie, usytuowanym najbliżej sędziowskiego stołu. Niski, ale szeroki otwór, przypomina szczelinę między ławicami piaskowca o charakterystycznej czerwonej barwie.

Początkowy korytarz, tak jak i prawie cała jaskinia, rozwija się w kierunku NW. Przedzielony jest dwoma filarami skalnymi, co tworzy dwa równoległe korytarze. Dalej mamy najobszerniejszą w jaskini salę. Jej dno pokryte jest gruzem. Kolejny filar rozdziela korytarz na dwa równoległe odcinki. Dalsze, wąskie przejście, znajduje się nad progiem skalnym. Tu pierwotnie zakończyła się eksploracja- miejsce, gdzie trzeba było się przekopać. Za przewężeniem, jaskinia dalej kontynuuje się na NW. Kolejny zakręt korytarza, to dwa miejsca, które trzeba było przekopać i dostajemy się do węższego korytarza, pokrytego gruzem, który osiąga 4 m wysokości. Na SW odchodzi od niego wąski korytarz, zmieniający zarazem kierunek na E i kończący się 3 metrowym progiem, przechodzącym w ostami fragment wysokiego korytarza. Dno jaskini pokryte jest gruzem i piaskiem. W części przyotworowej zalega humus. Obserwowano liczne ślady zamieszkania jaskini przez lisy. Strop, zwłaszcza tych najwyższych korytarzy, jest założony na innej warstwie piaskowca, niż spąg i ściany (stąd korytarze w przekroju są trochę szersze przy stropie). Jaskinia powstała w piaskowcach gruboziarnistych. Całość korytarzy jest pochodzenia naturalnego. Długość jaskini 112 m., głębokość około 5 m. Pozostałe obiekty skartowane w tych wyrobiskach to Jaskinia Prosta o długości 37 metrów i trzy niewielkie schroniska (Schronisko w Kochanowie 2, 3 i 4), długości odpowiednio 6, 7 i 15 metrów. Schronisko w Kochanowie l położone jest w wyrobisku przy asfaltowej drodze Mieroszów - Krzeszów i ma 11 metrów długości.

Do skartowania pozostało jeszcze sześć obiektów, w tym dwa dość sporych rozmiarów.
































Andrzej Wojtoń

JASKINIE nr 2(23) kwiecień - czerwiec 2001

---

Nowe jaskinie Kochanowa

To zapowiedziana druga część opisująca odkrycia naszego klubu w Kochanowie. W "Ringu" nr 2 opisałem Jaskinię z Rondami - długość 112 metrów, przy głębokości 5 metrów i Schronisko w Kochanowie I długości 11 metrów. Poniżej "pozostała" reszta. Wszystkie opisane tu obiekty położone są w okolicy Jaskini z Rondami, w nieczynnym wyrobisku między wzgórzami Czerep a Trębna. Obecnie z kamieniołomu tego znanych jest 11 obiektów, które możemy uznać za jaskinie lub schroniska podskalne.

• Jaskinia z Filarami - jest to obecnie najdłuższy obiekt w okolicy. Trwa tu nadal eksploracja, dlatego plan i opis w następnym numerze. Na razie ma 201metrów długości, a będzie miała na pewno ponad 250 metrów (a może więcej). Niestety obiekt w 40% jest zmieniony przez drążenie sal w jego wnętrzu.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  


• Jaskinia Równoległa ma 21 metrów długości, przy niewielkiej głębokości. Posiada dwa otwory, za którymi biegną proste korytarze, stopniowo obniżające się i połączone z sobą przy końcu. Z korytarza położonego na północy przekopano się do jego ciaśniejszej, zagruzowanej kontynuacji, o długości 5 metrów. Dno jaskini pokryte jest gruzem.
  
























• Jaskinia Zawaliskowa w Kochanowie ma 44 metry długości, przy deniwelacji 4 metry (+2, -2). Posiada duży otwór 9x4 metry, za którym mamy główną salę jaskini. Sala ta ma charakter zawaliskowy, co dobrze widać zwłaszcza w jej części południowej. Odchodzi od niej kilka krótkich wnęk i jeden dłuższy korytarz o kierunku ESE- WNW. Ślad jego przebiegu widać także w stropie sali. Początkowo jest on bardzo wysoki, ponad 5 metrów, a przy końcu zacieśnia się w szczelinę niedostępną dla człowieka. Została ona w około 3 metrach rozkopana, namulisko jest piaszczyste i przy nakładzie większych prac można się tu, być może, posunąć dalej. Dno jaskini stanowi piasek i żwir wymieszany z większymi odłamkami i blokami skalnymi. W jaskini zaobserwowano ślady bytności lisów.
  





















• Jaskinia Prosta ma 50 metrów długości, przy głębokości około 2 metry. Za dużym otworem wejściowym, rozdzielonym filarem skalnym, jest sala o wymiarach 14 x 10 x 2,5 metra. Z niej wychodzi tylko jeden korytarz biegnący na SSW długości 20 metrów. Jego dno jest piaszczyste i prawie od początku trzeba tu było rozkopywać przewężenia, piasek upychając pod ścianami. Odchodzi od niego kilka niewielkich kanałów lisich nor i dwa korytarze, usytuowane w stosunku do głównego korytarza prostopadle do niego. Korytarz główny kończy się dużą kamienną płytą, raczej nie do ruszenia. Korytarz odchodzący od niego na północ też kończy się po kilku metrach, a ten biegnący w przeciwną stronę zaraz rozgałęzia się na dwa inne, które w chwili obecnej widać, że się kontynuują, ale trzeba by dużo kopać - są szerokie, ale niskie. Dno jaskini pokryte jest w partiach przyotworowych glebą i humusem. Dalej jest to piasek i gdzieniegdzie bloki odpadłe ze stropu lub ścian.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
• Jaskinia Rozdroże ma 65 metrów długości, przy niewielkiej głębokości. Nazwa stąd, że wchodzimy do dużej sali i stajemy w miejscu z którego wychodzi pięć korytarzy rożnej wielkości- takie rozdroże. Przy wejściu do jaskini widać ślady po wiertłach, ale wydaje się, że poza tym cała jaskinia jest naturalna. Jedyny korytarz w którym może coś "puścić" to ten najbliżej otworu, biegnący na NW. Po kilku metrach przechodzi on w niską salkę, z której rogów kontynuują się dwa korytarze w tym samym kierunku. Wejście do dłuższego zostało rozkute. Przy końcu obu korytarzy słychać szum wody (jaskinia była kartowana po większych opadach, stąd nie wiadomo czy było to zjawisko okresowe czy stałe). Z wspomnianej niskiej salki przez niewielkie okno - zacisk można przedostać się do prawie równoległego korytarza, biorącego swój początek także w głównej sali. Przedłużenie tego korytarza widoczne jest w stropie tej sali jako wyraźna rynna i kontynuuje się dalej jako korytarz położony po jej przeciwnej stronie. Od korytarza tego za 1,5 metrowym progiem odchodzi niewielkie odgałęzienie z wnęką wypełnioną błotem. Ostatni korytarz wychodzący z głównej sali leży blisko wejścia. Tym razem biegnie on jednak na E, szybko obniża się i zasklepia. Dno głównej sali pokryte jest glebą. W czasie większych opadów gromadzi się tu woda, której poziomy widać na ścianach. Namulisko korytarzy stanowi lita skała przykryta warstwą żwiru i gruzu.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  


• Schronisko w Kochanowie I położone jest w innym wyrobisku, leżącym już w samym Kochanowie. Widać je świetnie z drogi Kochanów - Krzeszów (widać zwłaszcza inny otwór dużej wykutej komory). Schronisko rozwinięte jest na dwóch równoległych szczelinach, przechodzących w niedostępne nory wykorzystywane przez lisy, długości 11 m.- głębokość niewielka. Namulisko jest piaszczyste, z niewielką ilością gruzu. Występują ślady obecności lisów. Plan sporządzili L. Wieczorek i A. Wojtoń.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
• Schronisko w Kochanowie II ma 6 metrów długości i horyzontalny przebieg. Jest to jeden prosty, stale obniżający się korytarz kończący się niedostępną szczeliną - norą lisa. Namulisko stanowi żwir wymieszany z gruzem.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  


• Schronisko w Kochanowie III ma 7 metrów długości i horyzontalny przebieg. Sąsiaduje z otworem wcześniej opisanego schroniska, tak, że kiedyś musiały stanowić jedność. Jest to prosty korytarz rozgałęziający się w połowie długości na dwa, biegnące w tym samym kierunku. Jeden z nich zaraz się kończy, a drugi- szerszy przechodzi w bardzo niską szczelinę. Widać ślady bytności lisów. Namulisko stanowi piasek i żwir.
  
















• Schronisko w Kochanowie IV ma 15 metrów długości przy niewielkiej głębokości około 1 metra. Jest to jedna, niska salka z której na W odchodzą trzy krótkie szczeliny - korytarze, wąskie, ale wyższe niż sama sala. W przeciwnym kierunku biegnie jedna szczelina wychodząca na powierzchnię, ale sam otwór jest zbyt ciasny dla człowieka. Namulisko stanowi gleba wymieszana ze żwirem i gruzem.
  



















• Schronisko w Kochanowie V ma 7,5 metra długości i horyzontalny przebieg. Jest to jeden dość obszerny korytarz szybko się zwężający. Światło sięga prawie do końca. Namulisko stanowi gleba wymieszana ze żwirem i gruzem.
  




















• Schronisko w Kochanowie VI ma 3,5 metra i niewielką głębokość. Jest to prosty korytarz, szybko się zwężający i przechodzący w niedostępną szczelinę. Namulisko stanowi gleba wymieszana ze żwirem i gruzem.
  




















• Schronisko w Kochanowie VII jest położone tuż poniżej skrzyżowania dróg Mieroszów - Krzeszów i Kochanów - Boguszów -Gorce (niedaleko jest wyrobisko podziemne w postaci jednej dużej sali, w całości sztuczne). Ten obiekt jest o tyle ciekawy, że, jak się nam wydaje, powstał w wapieniach, a nie w piaskowcach- jak reszta tu opisana. Jest to schronisko o długości 4,5 metra i horyzontalnym przebiegu. Stanowi je jeden prosty korytarz, zwężający się i przechodzący w niedostępną szczelinę. Na ścianach ślady przepływu wody. Namulisko stanowi przede wszystkim gleba.
  

Część obiektów lub ich części na pewno była znana okolicznej ludności. Nie były one jednak nazwane, ani nigdzie opisywane czy dokumentowane. Wymienione zostały po raz pierwszy z nazwy z podaniem długości i deniwelacji (tylko jaskinie) w Wałbrzyskim Informatorze Kulturalnym nr 6/200 (Andrzej Wojtoń). Dokumentację i eksplorację prowadzili: Monika Daszkiewicz, Daniel Kubiak, Elżbieta i Ludwik Wieczorkowie oraz Andrzej Wojtoń.

Oprócz tych obiektów istnieje jeszcze jedna pustka podziemna położona tuż przy Schronisku w Kochanowie I. Był to na pewno pierwotnie obiekt naturalny, później rozkuty przez człowieka, o czym świadczy zachowany strop. Są w nim dość wysokie szczeliny którymi można się poruszać zapieraczką. Prawdopodobnie część wnęk jest także naturalna. Sam obiekt ma obecnie postać wydłużonej, nieforemnej sali. Po skartowaniu przedstawimy go w kolejnym Ringu.

Andrzej Wojtoń (RING 3/01)

Połączenie w Kochanowie

Na przełomie listopada i grudnia udało nam się w Kochanowie połączyć Jaskinię z Filarami z Jaskinią Prostą. Do tej pory jaskinie miały odpowiednio 425 m i 52 m. Przy okazji odkryto dodatkowych 91 m, tak, że całość liczy teraz 568 metrów. Pozostało do spenetrowania jeszcze klika zakamarków, tak, że długość jeszcze może wzrosnąć. Taki wynik daje jaskini drugie miejsce po Niedźwiedziej wśród najdłuższych jaskiń sudeckich i wyprzedza ona Jaskinię Radochowską z jej 502 m. W eksploracji brali udział: I. Chomiak, M. Daszkiewicz, W. Rogala i A. Wojtoń z WKGiJ. Dokładny plan i opis w następnym numerze Ringa.

Andrzej Wojtoń